Koncert muzyki Wojciecha Kilara
Wykonawcy:
- Tomasz Rak – baryton
- Marek Wroniszewski – dyrygent
- Jarosław Wolanin – przygotowanie chóru
- Regina Gowarzewska – prelegent
- Chór Filharmonii Śląskiej
- Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Śląskiej
Program:
- Wojciech Kilar – Siwa mgła na baryton i orkiestrę
- Wojciech Kilar – Krzesany
- Wojciech Kilar – Orawa
- Wojciech Kilar – Suita z filmu Dracula
- Wojciech Kilar – Suita z filmu Pan Tadeusz
Tradycyjnie już, do Filharmonii Śląskiej zapraszamy także podczas wakacji. 17 lipca minie 87. rocznica urodzin zmarłego przed prawie sześciu laty, wielkiego przyjaciela filharmoników śląskich, Wojciecha Kilara. Na piątek, 5 lipca przygotowujemy koncert jego muzyki. Orkiestrę Symfoniczną i Chór Filharmonii Śląskiej z dyrygenckiego podium poprowadzi Marek Wroniszewski – najlepszy Polak w naszym ostatnim, jubileuszowym Międzynarodowym Konkursie Dyrygentów im. Grzegorza Fitelberga, którego Wojciech Kilar był wielkim orędownikiem.
„Siwą mgłę” na baryton i orkiestrę do tekstu ludowej pieśni góralskiej skomponował Wojciech Kilar w 1979 roku i zadedykował Andrzejowi Bachledzie, który 14 września tamtego roku, w Bydgoszczy prawykonał utwór wespół z filharmonikami krakowskimi pod batutą Jerzego Katlewicza. Siwa mgła „siadła na Giewoncie”, przesłoniła juhasowi drogę do dziewczyny. Ten zapewnia ukochaną: „nie bój się, dziwcyno, nie sponiéwiérom cie”, a do „miesiącka” woła, by rozświetlił mu ścieżkę, „co by se przeseł prosto bez potoki”. Banalna śpiewka zainspirowała kompozytora do skomponowania swoistego poematu wokalno-symfonicznego.
Pojawienie się na „Warszawskiej Jesieni” w 1974 roku zadedykowanego Filharmonii Narodowej „Krzesanego” sporo zamieszało w polskiej muzyce. Prawykonanie znakomity dyrygent Jan Krenz zakończył… piruetem, a Wojciechowi Kilarowi powiedział: „Otworzyłeś okno i wpuściłeś do zatęchłego pokoju muzyki polskiej świeże powietrze”. Tadeusz A. Zieliński pisał: „Kompletny niewypał; fałszywa koncepcja pogodzenia folkloru „in crudo” z współczesnością i „niekonwencjonalnością”; rezultat razi grubością i prymitywizmem, zaś Andrzej Chłopecki: „Apologia góralszczyzny, przy której blednie słynny balet Karola Szymanowskiego – „Harnasie”. Dla Ludwika Erhardta był to „wyrafinowany prymityw; ta hałaśliwa prostota działa ożywczo, cieszy i porywa”, a dla Tadeusza Kaczyńskiego: „Niezły dowcip spłatany środowisku festiwalowemu; komediowe intermedium na Warszawskie Jesieni; bardzo dobra muzyka – do baletu; quasi-poemat symfoniczny”. Wojciech Kilar na łamach „Ruchu Muzycznego” spuentował to: „Nie wiem, co jest ważniejsze: opinia środowiska, czy solidarność z towarzyszami spotykanymi na ścieżce na Rysy. Wydaje mi się jednak, że to, co jest bardziej autentyczne, własne i szczere, jest także bardziej współczesne”.
Kameralnym odpowiednikiem „Krzesanego” stała się w 1986 roku „Orawa” na orkiestrę smyczkową, prawykonana 10 marca 1986 r. w Zakopanem przez Polska Orkiestrę Kameralną pod batutą Wojciecha Michniewskiego. O tej – jak pisał Leszek Polony – „kompozycji finezyjnej i żywiołowej zarazem, wyrafinowanej w logice następstw harmonicznych, ekscytującej frenetyczną grą barw z jednej, mistrzowską zaś, gradacyjną konstrukcją muzyczna o narastającym napięciu emocjonalnym z drugiej strony” sam kompozytor mówił, że jest utworem, w którym nie zmieniłby ani jednej nuty.
Z muzyki filmowej Wojciecha Kilara do programu koncertu wybrano suity z filmów Francisa Forda Coppoli i Andrzeja Wajdy. Chyba nikt nie ma wątpliwości, jak bardzo muzyka do „Bram Stoker’s Dracula” (1992) uwzniośliła i podniosła rangę, przydała szlachetności i głębi filmowi amerykańskiego reżysera.”Pan Tadeusz” (1999) cieszy zaś nas do dziś m.in. polonezem, który na maturalnych studniówkach „zdetronizował” Michała Kleofasa Ogińskiego „Pożegnanie Ojczyzny”.
Będzie się słuchało!
Sponsor koncertu na otwarcie lata w Filharmonii
