Iwona Sobotka | Juozas Domarkas | Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Śląskiej | KONCERT JUBILEUSZOWY MUZEUM ŚLĄSKIEGO

Wykonawcy:

• Iwona Sobotka – sopran
• Juozas Domarkas – dyrygent
• Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Śląskiej

Program:

• Witold Lutosławski – Tryptyk śląski na sopran i orkiestrę
• Ludomir Różycki – Scherzo symfoniczne Stańczyk
• Karol Szymanowski – Trzy fragmenty z poematów Jana Kasprowicza op. 5
• Piotr Czajkowski – IV Symfonia f-moll op. 36

Jubileusz Muzeum Śląskiego obfitować musi w muzykę niezwykle barwną i nieprzypadkową. Nie sposób przecież uczcić święta tak ważnej dla naszego regionu instytucji bez kompozytorów i dzieł odnoszących się bezpośrednio do Śląska. Dlatego też w programie nie mogło zabraknąć Tryptyku śląskiego Witolda Lutosławskiego oraz kompozycji Ludomira Różyckiego, tak silnie przecież związanego z Katowicami i tutejszą Państwową Wyższą Szkołą Muzyczną (dziś Akademią Muzyczną im. K. Szymanowskiego).  Metafizyki koncertowi doda muzyczna interpretacja Karola Szymanowskiego poezji Jana Kasprowicza, a podniosłość chwili podkreśli IV Symfonia f-moll op. 36 Piotra Czajkowskiego. Wielkie wydarzenie wymaga także wykonań na najwyższym poziomie, dlatego wraz z Orkiestrą Symfoniczną Filharmonii Śląskiej wystąpi tego wieczoru Iwona Sobotka, jedna z najbardziej cenionych sopranistek na świecie. Orkiestrę poprowadzi Juozas Domarkas, znakomity dyrygent, klasy międzynarodowej, którego krytycy zawsze doceniają za jego dojrzałość myślenia muzycznego, oddanie dla monumentalizmu, jasność i emocjonalność wykonawczą, a także subtelność, poczucie smaku i stylu.

Koncert rozpocznie Tryptyk śląski na sopran i orkiestrę Witolda Lutosławskiego w wykonaniu Orkiestry Symfonicznej Filharmonii Śląskiej oraz Iwony Sobotki (sopran) solo, która znana jest ze światowych scen. Występowała w towarzystwie najlepszych orkiestr i w towarzystwie wybitnych dyrygentów. Jest laureatką pierwszej nagrody prestiżowego Międzynarodowego Konkursu Wokalnego im. Królowej Elżbiety w Brukseli, pierwszej nagrody Konkursu Wykonawstwa Polskiej Pieśni Artystycznej w Warszawie, Grand Prix i nagród specjalnych Konkursu Wokalnego im. I.J. Paderewskiego w Bydgoszczy oraz pierwszego miejsca na East and West International Artists Audition w Nowym Jorku. Wykona dzieło, w którym kompozytor sięgnął po trzy teksty o tematyce miłosnej, pochodzące ze śląskich pieśni ludowych: Oj, mi się owiesek wysypywa, A w tej studni źródło bije oraz Kukułeczka kuka. Części skrajne są lekkie i przepełnione humorem, natomiast środkowa jest lamentem porzuconej dziewczyny – monologiem sopranu, do którego dołączają kolejno instrumenty, tworząc kontrapunkt dla solistki.

Filharmonicy śląscy wykonają także Scherzo symfoniczne Stańczyk Ludomira Różyckiego, który zadebiutował tym utworem jako kompozytor. Inspirowane było znanym obrazem Jana Matejki, na którym martwiący się o losy kraju błazen dworu Jagiełłów, ukazany jest w stanie głębokiej zadumy. Ten niezwykle barwny utwór zachwyca urozmaiconą instrumentacją, ekspresyjnością i dynamizmem.

Kolejnym punktem programu, w którym również solo wykona Iwona Sobotka, będą Trzy fragmenty z poematów Jana Kasprowicza op. 5 Karola Szymanowskiego. Kompozytor wykorzystał w nich wiersze modernistycznego poety, pochodzące ze zbioru Ginącemu światu, wydanego ponownie w 1921 roku wraz ze zbiorem Salve Regina pod wspólnym tytułem Hymny. Kompozycja składa się z trzech pieśni: I. Święty Boże, II. Jestem i płaczę oraz III. Moja pieśń wieczorna. Nastroje dominujące Hymnach Kasprowicza ucieleśniają się w tej kompozycji, ukazując w sposób metafizyczny i symboliczny połączenie ludowej religijności z niepokojem i dekadencją.

Na zakończenie koncertu Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Śląskiej wykona IV Symfonię f-moll op. 36 Piotra Czajkowskiego. Kompozytor dedykował ją „najlepszemu przyjacielowi”, to znaczy swojej wieloletniej protektorce, Nadieżdy von Meck. Symfonia składa się ze wstępu Andante sostenuto, części: I. Moderato con anima, II. Andantino in modo di cnazona, III. Scherzo – Pizzicato ostinato oraz Finału – Allegro con fuoco. W Finale kompozytor wprowadził temat oparty na popularnej rosyjskiej melodii ludowej Wo pole bieriozka stojała, która rozwija się i przetwarza wariacyjnie na wiele sposobów.

Ten bogaty w odniesienia kulturowe i pełen śląskości koncert poprowadzi zza pulpitu dyrygenckiego Juozas Domarkas, który wielokrotnie zasiadał w jury Międzynarodowego Konkursu Dyrygentów im. Grzegorza Fitelberga: najpierw jako członek, a podczas ostatniej, X edycji pełniąc funkcję przewodniczącego. Przez 51 lat prowadził on Litewską Narodową Orkiestrą Symfoniczną i wraz z nią i wieloma innymi zespołami uczestniczył w licznych międzynarodowych festiwalach muzycznych. Litewski dyrygent, przyjaciel Filharmonii Śląskiej występujący już wcześniej na jej scenie jest wychowankiem Konserwatorium Petersburskiego, w którym uczył się pod okiem prof. I. Musina. Doceniany jest nie tylko przez środowisko muzyczne, a jego zasługi przyniosły mu liczne odznaczenia. Został uhonorowany Litewskim Orderem Krzyża Wielkiego Pierwszej Klasy Księcia Giedymina (1998), Nagrodą Rządu Litewskiego za zasługi dla kultury litewskiej (1997) oraz Nagrodą Narodową Republiki Litewskiej (2000). W 2006 roku z kolei Prezydent RP, Lech Kaczyński, odznaczył go Krzyżem Kawalerskim Orderu Zasługi Rzeczpospolitej Polskiej za rozwój kontaktów kulturalnych między Litwą a Polską.

Sponsor 75. sezonu Filharmonii Śląskiej

12►