INAUGURACJA / MAHLER – II SYMFONIA | Matuła | Berezovska | Shemet | Wolanin

Wykonawcy:

• Izabela Matuła – sopran
• Maria Berezovska – mezzosopran
• Yaroslav Shemet – dyrygent
• Jarosław Wolanin – dyrygent / przygotowanie chóru
• Radosław Droń – dyrygent bandy
• Chór Filharmonii Śląskiej
• Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Śląskiej

Program:

• Henryk Mikołaj Górecki – Miserere op. 44 (fragmenty)
• Gustav Mahler – II Symfonia c-moll Zmartwychwstanie

15 września uroczyście rozpoczniemy 79 sezon artystyczny Filharmonii Śląskiej koncertem muzyki niezwykle poruszającej. Wraz z Chórem i Orkiestrą Symfoniczną Filharmonii Śląskiej, prowadzonymi przez Yaroslava Shemeta, wystąpią znakomite solistki: Maria Berezovska oraz Izabela Matuła. W programie inauguracji nie mogłoby zabraknąć dzieła patrona filharmoników śląskich Henryka Mikołaja Góreckiego, a towarzyszyć mu będzie jedna z najsłynniejszych i najbardziej podziwianych symfonii Gustava Mahlera, czyli jego Zmartwychwstanie.

Rozpoczniemy fragmentami Miserere op. 44 Henryka Mikołaja Góreckiego, przeznaczonego na chór mieszany. Kompozycja ta powstała w reakcji na wydarzenia 19 marca 1981 roku w Bydgoszczy, poprzedzające ogłoszony kilka miesięcy później stan wojenny. Jest artystycznym manifestem, sprzeciwem Góreckiego na panującą wówczas sytuację polityczną. Całość trwa około 35 minut, a każdy z ośmiu głosów, na który podzielony jest chór, traktowany jest indywidualnie. Większość kompozycji przebiega w oparciu o trzy słowa: Domine Deus Noster (Panie, Boże nasz), a dopiero pod koniec następuje dopełnienie – Miserere nobis (zmiłuj się nad nami). Narastanie brzmienia i nawarstwianie się linii melodycznych tworzą całość o potężnym ładunku emocjonalnym. Choć tego wieczoru usłyszymy jedynie fragment tego dzieła, z pewnością i on odda w pełni atmosferę tak wzruszającej całości.

Finał wieczoru należeć będzie w całości do cieszącej się największą popularnością spośród symfonii Gustava Mahlera, czyli II Symfonii c-moll Zmartwychwstanie. To potężne dzieło składa się z pięciu części i prowadzi słuchacza wśród wielkich emocji od pierwszego do ostatniego dźwięku.  Swój przydomek zawdzięcza końcowemu segmentowi, w którym Mahler wykorzystał chorał Friedricha Gottlieba Klopstocka o tym samym tytule. Chorał zainspirował Mahlera wówczas, kiedy ten usłyszał go podczas pogrzebu niemieckiego pianisty, kompozytora i dyrygenta Hansa von Bülowa. Jak sam pisał: „Na taką błyskawicę czeka twórca – to jest «święte nawiedzenie»! (…) I tak jest ze mną zawsze: tylko gdy przeżywam, tworzę – tylko gdy tworzę, przeżywam!” (Chylińska T., Haraschin S., Jabłoński M., Przewodnik po muzyce koncertowej cz. II, PWM, Kraków 2003). Chorał Klopstocka utwierdził także Gustava Mahlera w idei włączenia do ostatniej części Symfonii chóru, którą wcześniej obawiał się wcielić ze względu na to, aby nie uznano go za naśladowcę Beethovena i jego IX Symfonii.

II Symfonię rozpoczyna niezwykle dramatyczna i pełna napięcia część Allegro maestoso. Jest to segment pełen patosu, a sam jego twórca chciał wyraźnie oddzielić go od pozostałych części, sugerując w partyturze „przynajmniej pięciominutową przerwę”. W kontraście, kolejne ogniwa wykonywane są attacca, czyli bez żadnego odstępu między sobą. Drugi segment, Andante moderato, ma charakter taneczny, ukazuje radość życia i zachwyt nad jego pięknem. W kolejnych dwóch częściach z kolei usłyszymy echa cyklu Czarodziejski róg chłopca, poprzez wykorzystanie motywów pieśni Św. Antoni każący do ryb oraz Praświatło. W IV części usłyszymy także po raz pierwszy głos solowy – alt, którego melodia ma symbolizować zwrot do Boga, wiarę i nadzieję na dobre życie po śmierci. Ucieleśnieniem tej idei bez wątpienia jest finał Symfonii, oszałamiający potęgą brzmienia. Kompozytor założył tutaj znacznie zwiększoną obsadę instrumentów dętych oraz – oczywiście – wspomniany wcześniej udział chóru oraz solistek. Potężna – dźwiękowo oraz rozmiarowo – V część II Symfonii Mahlera dąży do tytułowego „zmartwychwstania” – radosnej pieśni chóru, przepełnionej nadzieją na życie wieczne.

15.09.2023 | piątek | g. 19
INAUGURACJA SEZONU | MAHLER – ZMARTWYCHWSTANIE