MUZYKA NA WIELKI POST

Na koncert muzyki wielkopostnej do Kościoła p.w. Matki Bożej Różańcowej w Katowicach Zadolu zaprasza w niedzielę 17 marca Chór Filharmonii Śląskiej pod dyrekcją Jarosława Wolanina. Przewodnikiem po muzyce będzie Karina Paszek.
Całkowite wstrzymywanie się od jedzenie i picia od pradawnych czasów stosowano jako ćwiczenia w wytrwałości religijnej (niekiedy zaliczanego do dobrych uczynków) i jako pokuty oczyszczającej. W tych celach nakazywali post starożytni Egipcjanie, Asyryjczycy, Żydzi, Celtowie, Majowie, Aztecy, muzułmanie. Post gra też znaczną rolę w chrześcijaństwie. Chrystus pościł (Mt 4, 2 i 6, 16) i radził Apostołom, by również to czynili, ale bez ostentacji. Dla pierwszych chrześcijan, a zwłaszcza pierwszych mnichów nie był początkowo rytuałem pokuty, lecz środkiem umożliwiającym podniesienie życia duchowego na wyższy poziom. W II w. ustanowiono post przed przyjęciem sakramentów, a w IV i V w. – w odniesieniu do pewnych okresów roku, m.in. Wielki Post (40 dniowy, od Popielca) przed Wielkanocą i Adwent przed Bożym Narodzeniem. W Kościołach prawosławnych dni postne są liczne i ściśle przestrzegane, u protestantów post ma charakter wyjątkowy (w razie nieszczęścia).
Post w kościele to czas pokuty, refleksji, oczekiwania, czas szczególny. Towarzyszy mu zatem i – odpowiednia poprzez tekst czy nastrój – muzyka. Jarosław Wolanin wybrał ten czas utwory kompozytorów młodych, a już nagrodzonych w Międzynarodowych Konkursach Kompozytorskich „Patri Patriae” Przemysława Kadłubka i Stanisława Rzepiela oraz współczesnego mistrza muzyki religijnej, Henryka Mikołaja Góreckiego. Z jego dorobku pojawią się w programie cztery pieśni ze zbioru 21 „Pieśni kościelnych” napisanych w maju i czerwcu 1986 roku. Ich teksty i oryginalne melodie kompozytor zaczerpnął ze „Śpiewnika kościelnego” ks. Jana Siedleckiego. W większości przypadków odznaczają się dużą wiernością w stosunku do melodii oryginałów. Górecki wprowadza je zwykle w tej samej tonacji i metrum. Zwrotkowość pieśni oryginalnych z przynależną jej zasadą powtarzalności materiału muzycznego spotyka się w tych pieśniach z charakterystyczną dla kompozytora powtarzalnością, stanowiącą podstawę kształtowania formy. Koncert zamknie „Euntes ibant et flebant” (Idąc szli i płakali) op. 32, dzieło którym Henryk Mikołaj Górecki w 1972 roku rozpoczął długi ciąg religijnych utworów na chór a cappella. Wykorzystał w nim 2 łacińskie fragmenty z Księgi Psalmów: „Idąc szli i płakali, rozsiewając nasienie swoje: ale wracając się przyjdą z weselem, niosąc swoje snopy” (Psalm 125 [6]) i „Pójdźcie, pokłońmy się, i upadajmy, i płaczmy prze Panem, który nas stworzył” (Psalm 94 [6]; słowa polskie w obu przekładach: Jakub Wujek). Na ich bazie stworzył kompozytor muzykę lamentacyjno-medytacyjną, której korzenie tkwią zarówno w tradycji muzyki liturgicznej, jak i w kulturze ludowej.

17 marca 2019, niedziela godz. 18.00
Kościół Matki Bożej Różańcowej, Katowice Zadole
Muzyka na Wielki Post
Chór Filharmonii Śląskiej
Jarosław Wolanin – dyrygent
Karina Paszek – słowo
Program:
Przemysław Kadłubek – Inter vestibulum
Stanisław Rzepiela – Stabat Mater
Henryk Mikołaj Górecki – Z Pieśni kościelnych: Jezu Chryste Panie miły, Bądź pozdrowiony, Krzyżu Chrystusa i Ludu, mój ludu
Henryk Mikołaj Górecki – Euntes ibant et flebant